Cengiz'in feldspat madenine yargı engeli

Cengiz Holdingin Kaz Dağları’nda işletmek istediği iki madenden birisi olan feldspat madenine verilen ÇED Gerekli Değildir kararının mahkeme tarafından yürütmesinin durdurulmasının gerekçeleri belli oldu. Mahkeme şirketin Kaz Dağı’nda aynı bölgede işletmek için hazırlıklarını sürdürdüğü bakır-altın madeni ile birlikte iki işletmenin yörede yaratacağı kümülatif etkinin araştırılması gerektiğini vurguladı.
DAVA GEREKÇELERİNDEN BAZILARI
Cengiz Holding’e bağlı Truva Bakır İşletmeleri A.Ş’nin Çanakkale Bayramiç ilçesi, Yanıklar köyü mevkindeki Feldspat Ocağı projesi ile ilgili “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararının iptali için Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıklarını Koruma Derneği ile 24 köylü tarafından açılmıştı.Evrensel Gazetesi'nden Özer AKDEMİR haberine göre dava dilekçesinde proje ile ilgili şu itirazlar gündeme getirilmişti:

1. Proje kapsamında kesilecek ağaç sayısı belirtilmemiştir. 
2. Ekolojik etkileşimler temel alınmamıştır,
3. Ormancılık çalışmaları üzerindeki olası etkileri sorgulanmamıştır.
4. Bitkisel toprağın depolanması bölümünde yer alan ifadeler ve iddialar bilimsel değildir,
5. Orman toprağının zarar görmesi nedeniyle oluşacak sera gazı emisyonları hesaplanmamıştır,
6. Proje civarındaki derelerin maden sahası ile olan bağlantısına hiç değinilmemiştir ve baraj ve göletlere su taşıyan derelerin ve bu derelerin kollarının bir kısmını, doğrudan maden sahası içerisinden beslenmektedir ve oluşacak kirliliğin bu baraj ve göletlere iletilmesi riski dosyada irdelenmemiştir.
7. Patlatma, kazı ve nakliyede meydana gelecek tozuma ve açığa çıkacak ağır metallerin yer altı ve yer üstü sularına karışması konusu irdelenmemiştir.
8. Bölgenin mevcutta yetersiz olan yer üstü ve yeraltı su kaynaklarının madencilik faaliyetlerinde kullanılacak olması, aynı zamanda hayvansal üretimde otlak olarak kullanılan alanların yok olması nedeniyle tarımsal üretimde; üretim miktarı, marka ve ürün kalitesinde olumsuz etkiler olacaktır ve gelir kaybı yaşanacaktır. bitkisel çeşitlilik açısından ülkenin ve dünyanın en zengin ürün desenine sahip olduğu,
9. Elma ve tüysüz beyaz şeftali yetiştiriciliğinde ve süt keçisi yetiştiriciliğinde ülkenin önemli merkezlerinden olan bölgede söz konusu ürünler olumsuz etkilenecektir.
10. Projenin bölgedeki diğer projelerle birlikte yol açacağı kümülatif etki değerlendirmesine yapılmamıştır.

BİLİRKİŞİ RAPORUNDAN
Dava sürecinde yapılan bilirkişi keşfinden sonra hazırlanan raporda da uzmanlardan bazılarının görüşleri şunlar idi;
Jeolojik ve Hidrojeolojik Açıdan; 
PTD raporunda dava konusu maden ocağı ile ilgili yukarıda açıklanan hidrojeolojik baskı ve etkilerin yeterince incelenmediği için projenin çevresel etkilerinin en aza indirilmesi yönünden yeterli olmadığı, söz konusu etkinliğin su kaynaklarına, doğal yaşama ve yerleşim yerlerine olabilecek olumsuz etkilerinin kabul edilebilir düzeyde olmadığı ve ekolojik yapıda kalıcı tahribata yol açabileceği kanaatine varılmıştır. Ayrıca dava konusu alanın Doğu – Kuzeydoğu tarafında hemen komsu alanda aynı şirket tarafından işletilmesi planlanan Halilağa Bakır Madeni entegre projeleri (“Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisi”, Hacıbekirler Göletleri ve Kırma Eleme Tesisi, Hacıbekirler-1 ve 2 Göletleri ile Kocabaş Çayı Su Alma Yapısı ve İletim Hattı projeleri) bulunmaktadır. Özetle, ÇED alanının hemen bitişiğinde yer alan aynı firmaya ait önemli maden etkinliklerinin kümülatif etki olarak belirtilmemesi PTD’nin çok önemli bir eksikliği olarak değerlendirilmiştir.